ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის სამეცნიერო ჟურნალი სტუდენტური წელიწდეული ჰუმანიტარული კვლევები |
|
|
მეფეთა ზეთისცხება ბიბლიაში და მისი ასახვა ევროპელ მონარქთა კორონაციაში შუა საუკუნეების მონარქთა ზეთისცხების ტრადიცია ბიბლიურ მეფეთა ისტორიიდან იღებს სათავეს. რას განასახიერებდა მეფეთა ზეთისცხება? ვინ სცხებდა მეფეს ზეთს? რატომ იყო ასეთი მნიშვნელოვანი ეს რიტუალი? ზეთისცხების ფაქტის უადრესი შემთხვევა ბიბლიაში, მეფეთა პირველ წიგნში დასტურდება. მოვლენები ძვ. წ. XI საუკუნეში ვითარდება, როცა იწყება ისრაელის სამეფოს სახელმწიფოებრივ ერთეულადვაჟა-ფშაველას მოთხრობის, ,,ირემი“, სიმბოლურ-ალეგორიული გააზრებისათვის ვაჟა-ფშაველას მოთხრობა ,,ირემი“ ინტერპრეტაციის ფართო გზას გვიხსნის. თხრობას ავტორი იწყებს შემდეგი კონტრასტის აღწერით: ერთი მხრივ, ყვირილითა და კიჟინით მდევარი შეიარაღებული ხალხი: ,,ხელში ზოგს თოფი ეჭირა, ზოგს ხმალი, სხვას ხანჯალი, შუბი, ყველას — ერთი რამ მომაკვდინებელი იარაღი“ [ვაჟა-ფშაველა, 1964:123]; მეორე მხრივ კი, ,,ყოვლად უვნებელი, მშვიდი ცხოველი — ირემი, რომლის დანაშაულიზატიკის ერთი ხელნაწერისა და თანამედროვე ლიტურგიკულ პრაქტიკაში დამკვიდრებული ბეჭდური ტექსტის შედარებითი ანალიზი ლიტურგიკული მწერლობა ქართული ლიტერატურის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ნაწილია. ქართულ სალიტურგიკო მწერლობაში დროთა განმავლობაში შეინიშნება სხვადასხვა სახის ცვლილებები, შესაძლებელია გამოვყოთ სამი პერიოდი, პირველ პერიოდში ქართული ლიტურგიკული პრაქტიკა სირია-პალესტინის საღვთისმსახურო ტრადიციების გავლენას განიცდიდა, მეორე პერიოდში უპირატესობა ენიჭება ათონის სკოლას, ხოლოაჰმად ფაშა ალ-მანიქლი - სუდანის ქართველი მმართველი XVIII საუკუნის საქართველოში მონათვაჭრობის მასშტაბები განსაკუთრებით გაიზარდა. ქართველ ახალგაზრდებს იტაცებდნენ და ოსმალეთის იმპერიაში ყიდდნენ. მონად ქცეული ქართველები ძირითადად იმპერიის არმიაში მსახურობდნენ და მამლუქთა უმნიშვნელოვანეს ნაწილს შეადგენდნენ. მრავალი ქართველი დაწინაურდა როგორც სულტნის კარზე, ისე ოსმალეთის ცალკეულ პროვინციებში. ქართული წარმოშობის |