ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის სამეცნიერო ჟურნალი სტუდენტური წელიწდეული ჰუმანიტარული კვლევები
გილგამეშის ეპოსის ღვთაებები და პერსონაჟები
გილგამეშის ეპოსის ვერსიები 55 ღვთაება და მოქმედი გმირიI დაფა 1. გილგამეში - ურუქის მეფე ძვ.წ. XXVII ს. ლუგალბანდას ძე. მას მიეწერება ურუქის გალავნის აგება. მასზე საუკუნეების განმავლობაში იქმნებოდა შუმერული სიმღერები. ძვ.წ. XXIII-XXI სს-ში მასზე სიმღერების ნაწილი შეაჯერა ერთმა ავტორმა და შექმნა „გილგამეშის ეპოსი“, სადაც ის მთავარი მოქმედი გმირია ენქიდუსთან ერთად. ეპოსის თანახმად იგისიმბოლო და პერსონაჟი ქართულ ხალხურ ზღაპარში „გველვაჟი“
გველი ერთ-ერთი უძველესი და ფართოდ გავრცელებული სიმბოლოა მსოფლიო კულტურაში. გველი ამბივალენტური ბუნებისა. ამიტომ მისი სახე ზეპირსიტყვიერებასა თუ მატერიალურ ძეგლებზე წარმოდგენილია, როგორც ბოროტი, ისე კეთილი გამოვლინებებით. გველის ორბუნებოვნების ასახვას ვხვდებით მსოფლიოს თითქმის ყველა ხალხის ფოლკლორში. გველის სიმბოლო თავის თავში შეიძლება აერთიანებდესტირანია და ტირანი მმართველის ბედი პლატონის „სახელმწიფოს“ მიხედვით
პლატონის (427-347) უნიკალური ნაშრომი - „სახელმწიფო“, ცხადია, არ ეხება მხოლოდ იდეალური და ამავდროულად, უტოპიური სახელმწიფოს პლატონურ ინტერპრეტაციას. დიალოგში წარმოდგენილია ფილოსოფოსის ნააზრევი: სიკეთეზე, სამართლიანობაზე, ცოდნაზე, სწავლა-განათლების მნიშვნელობაზე, სიმამაცეზე, მოვალეობებზე, ხელოვნებასა, თუ სულის იმქვეყნიურ ცხოვრებაზე. პლატონი „სახელმწიფოს“ I-II წიგნებში,ხილვა-ჩვენებები და გამოცხადებები ქართულ აგიოგრაფიაში
აგიოგრაფიის თემა ღვთის სიყვარულია, იდეა - განღმრთობა. აგიოგრაფის მიზანი რეალურად არსებული გმირის იდეალური სახის შექმნა და მისი უფლისაკენ სავალი გზის ჭეშმარიტებით აღწერაა. თხზულების ყველა კომპონენტი და პასაჟი, მოვლენა, საგანი და დეტალი აღნიშნულის ჩვენება-გამოკვეთას ემსახურება. სხვა ასპექტებთან ერთად გმირის სულიერი სიმაღლის საჩვენებლად და მისი ღვთივრჩეულობისამირანისა და არსენას ტრაგედია
მსოფლიო ხალხთა ფოლკლორში განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს ეპოსს. შეიძლება ითქვას, რომ ამ ჟანრის მსგავსი გავრცელება და პოპულარობა პირველ რიგში გამომდინარეობს ხალხური სიტყვიერების ბუნებიდან-ასახოს ყველაფერი ის, რასაც ადამიანი ქმნის, ხედავს ან ფიქრობს. შესაბამისად, ეპოსში წარმოდგენილი მოტივები რეალური ცხოვრების ანარეკლია, რა თქმა უნდა, მხატვრულად გააზრებული. სირთულეებითქალთან დაკავშირებული ზოგიერთი სტერეოტიპი ქართულ საზოგადოებაში
სალომე ზამბახიძეშესავალიქალთა მიმართ სტერეოტიპული დამოკიდებულება საუკუნეების მანძილზე ყალიბდებოდა საზოგადოებაში. მიუხედავად იმისა, რომ ქალთა ემანსიპაციის პროცესი მეოცე საუკუნიდან აქტიურად დაიწყო, რაშიც დიდი როლი სუფრაჟისტებმა ითამაშეს [დელი, ნოლანი, 1994:5], ქალი დღესაც გვევლინება სოციალური სტერეოტიპების მსხვერპლად, მათ შორის, საქართველოშიც. სტატიაში შევეცდებიქალის რეპრეზენტაცია შექსპირის პიესებში
დასავლეთის კულტურაზე საუბრისას ყოველთვის საჭიროა გავიხსენოთ უილიამ შექსპირი, რომლის შემოქმედებას მსოფლიო ლიტერატურის შედევრთა შორის ერთ- ერთი უმნიშვნელოვანესი ადგილი უკავია. მისი პიესების სიუჟეტის განვითარებაში ხშირად ქალი პერსონაჟები მნიშვნელოვან როლს ასრულებდნენ. წინამდებარე სტატიაში განხილულია ქალთა სახეები შექსპირის ნაწარმოებებში, თუ როგორ ხატავდა ქალებსრომანტიზმი და ნიკოლოზ ბარათაშვილის „შემოღამება მთაწმინდაზედ“
რომანტიზმის ხანა შეგვიძლია შევადაროთ გაზაფხულს, ახალგაზრდობას, ენერგიას და ინტენსიურ წვას, მოჭარბებულ სიმხურვალეს. ეს არის დრო, როდესაც საფრანგეთის რევოლუციის შემდეგ, თავისუფლების ცნება ცხოვრების მამოძრავებელ იდეალად იქცა. საზოგადოებამ პირველად გაიაზრა, თუ რამდენად ღირებულია ინდივიდუალობა, თვითრეალიზება. რომანტიზმის მსოფლმხედველობამ ზეგავლენა მოახდინა მე-19სახე–სიმბოლოები ვაჟა–ფშაველას არარეალისტურ მოთხრობებში
ვაჟა-ფშაველას ქართულ ლიტერატურაში ერთ-ერთი გამორჩეული ადგილი უკავია. მან ჭეშმარიტი ხელოვანისთვის დამახასიათებელი დაძაბული შემოქმედებითი ცხოვრება გაიარა. მწერალმა მრავალფეროვანი შემოქმედებითი ინტერესები გამოავლინა და მოგვცა ლირიკის, ეპოსისა თუ პროზის შესანიშნავი ნიმუშები. კონსტანტინე გამსახურდიას აზრით, „საგანგებო მონოგრაფიის ღირსია ვაჟას ლირიკა“, რადგანნიკო ლორთქიფანიძის „შელოცვა რადიოთი“ და ნიცშეს ტრაგედიის თეორია
ტრაგედია ის ლიტერატურულ-ფილოსოფიური მოდელია, რომელიც უკავშირდება არა მხოლოდ შიშის განცდას, არამედ კაცობრიობის ზრდისა და განახლების გააზრებას. მის გარშემო ბრუნავს ანტიკური ეპოქა, მანვე განსაზღვრა მსოფლიო ლიტერატურის ისტორია და როგორც ჟანრი აქტუალურია ანტიკური პერიოდიდან, თითქმის ყველა ეპოქაში ვლინდება დიაქრონიული თავისებურებების გათვალისწინებით. არაერთმაპოსტმოდერნიზნის ნიშნები ნაირა გელაშვილის მოთხრობაში „ჩვენება“ (ანაბეჭდები)
ნაირა გელაშვილი თანამედროვე ქართველი მწერალია, მისი რომანი საინტერესო და მრავალფეროვანია. ნაირა გელაშვილი პოსტმოდერნისტი მწერალი არ გახლავთ, მეტიც, თავად უარყოფს პოსტმოდერნისტული ნიშნების არსებობას მის ნაწარმოებებში, ამბობს კიდეც: „პოსტმოდერნიზმი იგივეა, მიცვალებულს რომ მაკიაჟი გაუკეთოო“. მიუხედავად ამისა, მის ნაწარმოებებში პოსტმოდერნისტული ტენდენციებიენდი უორჰოლის შემოქმედება – სატირული კომედია „ახალ გმირებზე“
“დიდება არ არის მცენარე, რომელიც მკვდარ ნიადაგზე იზრდება” ჯონ მილტონი, დაკარგული სამოთხე მეოცე საუკუნეში კონსიუმერული საზოგადოების მოთხოვნილებებმა და მისწრაფებებმა, ბიძგი მისცა რიგი პროცესების დაწყებას, რომელთა განვითრებამაც დიდი ცვლილებები მოუტანა ადამიანის მოღვაწეობის თითქმის ყველა სფეროს. „ახალი საზოგადოების“ ერთ–ერთ ასეთ მისწრაფებას, წარმოადგენდათავისუფალი კინო: მანიფესტი და საწყისი ეტაპები
ხელმძღვანელი - პროფ. მანანა რუსიეშვილი ვერცერთი ფილმი ვერ იქნება ძალიან პერსონალური. გამოსახულება საუბრობს. ხმა მას ამძაფრებს და კომენტარს უკეთებს.ზომა უმნიშვნელოა. სრულყოფილება არ არის მიზანი.პოზიცია ნიშნავს სტილს. სტილი ნიშნავს პოზიციას.Free Cinema Manifesto მეოცე საუკუნე მსოფლიოსთვის სასოწარკვეთისა და გაურკვევლობის პერიოდს წარმოადგენდა, რაც მსოფლიო ომებითაც იყო გამოწვეული.პოპ არტის საწყისებთან - ღმერთკაცები და ქალღმერთები
XX საუკუნის ვიზუალური კულტურის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ასპექტი, სოციო-პოლიტიკური დატვირთვის მქონე მიმართულებების გააქტიურებაა, რომლებიც ე.წ. „ანდრეგრაუნდ“ (მიწისქვეშა) სივრციდან, ხელოვნების ავანსცენაზე ინაცვლებენ და განმსაზღვრელ როლს ასრულებენ ახალი არტისტული მიმდინარეობების ფორმირებაში. ერთ-ერთი ასეთი მნიშვნელოვანი მოვლენაა ჰომოეროტიკული, გეი-კულტურის მზარდიპედრო ალმადოვარის “ქალთა კინო”
პედრო ალმადოვარის, ესპანელი კინორეჟისორის, ფილმები გამორჩეულია ქალი პროტაგონისტებით. სწორედ ამიტომ ის თავის კინოკარიერას “ქალთა კინოს” უწოდებს. რეჟისორის ფილმებში ძირითადად ვეცნობით ესპანეთსა და ესპანელ ქალებს, მაგრამ რეჟისორი ოსტატურად ახერხებს ერთ ქვეყანაში ჩააქსოვოს მსოფლიო კულტურა და ტრადიციები. პედრო ალმადოვარის შემთხვევაში, ეს პარადოქსი ძირითადად